crowdsourcing geanalyseerd

Samen weten we alles wat er te weten is,
en tegenwoordig is iedereen 'connected'...

Crowdsourcing is een opkomende term, geïntroduceerd door Jeff Howe, voor een verschijnsel met oude wortels, maar met nieuwe mogelijkheden in cyberspace.
Het betekent dat iemand of een organisatie of een bedrijf te rade gaat bij de 'crowd', het publiek. De 'crowd' als bron gebruiken, van kennis of informatie, of van inspiratie bijvoorbeeld.

De praktijk is al bekend:
de politie doet al sinds jaar en dag na een misdrijf vaak een buurtonderzoek,
voor bouwprojecten wordt vaak een prijsvraag uitgeschreven etc.
Maar de nieuwe media geven er een nieuwe impuls aan.
Met Amber Alert bijvoorbeeld worden via SMS en signaleringssystemen op de snelwegen in een mum van tijd duizenden mensen gealarmeerd in geval van "kindervermissingen of ontvoeringen".
Een onschuldiger voorbeeld is de jaarlijkse tuinvogeltelling.
Op crowdsourcing.nu worden meer voorbeelden gegeven en verzameld.

De vraag is nu wat de mogelijkheden en beperkingen van crowdsourcing zijn.

Mijn visie daarover gaf ik in een 'unconference' op de Lifehacking Academy, op 26 mei 2009 in Groningen.

Crowdsourcing gaat over overdracht van kennis of ideeën.
Kennisoverdracht kan gaan:

• (van 1 naar 1),
  
• van 1 naar veel, zoals door de leraar voor de klas, maar ook via Radio en TV,
  
• van veel naar 1, zoals in bovengenoemde voorbeelden,
  
• of van veel naar veel.

De gevallen van '1 naar 1' en '1 naar veel' laat ik even voor wat ze zijn.
In het geval van 'veel naar 1' kan onderscheid gemaakt worden tussen 'open' en 'gesloten problemen'.

'Gesloten problemen' zijn problemen waarvoor 1 of enkele oplossingen bestaan.
Voorbeeld hiervan is een apparaten dat 'het niet meer doet' en gerepareerd moet worden. De monteur zoekt dan naar 'die ene' storing en herstelt die;
mensen kunnen bijvoorbeeld ook maar op één manier gezond zijn: alle lichaamsdelen en organen functioneren dan naar behoren. Als je ziek bent zoekt de dokter naar 'die ene' oorzaak en doet daar wat aan.

In het geval van een 'gesloten probleem' kan men het publiek vragen naar meningen of feiten.
En dat kan men doen in 'open' en 'gesloten vragen' (niet te verwarren met bovengenoemde open en gesloten problemen).

Op open vragen kan de respondent in eigen woorden antwoord geven.
Open vragen zijn dus een goed middel om nieuwe kennis op te sporen (inductie). Voor open vragen zijn wiki's inmiddels een beproefde cybertechniek.

Bij gesloten vragen wordt de respondent voor de keuze gesteld om te kiezen uit een aantal gegeven antwoorden, of een getal noemen. De vragensteller moet dan dus al weten welke mogelijkheden of welke waarden er allemaal zouden kunnen zijn. Het is dus niet zozeer een middel om nieuwe verklaringen of feiten op te sporen maar vooral om bestaande suggesties te toetsen op geldigheid of toepasselijkheid (deductie).

Dit is het terrein waarop de "wisdom of crowds" zich kan doen gelden, zoals James Surowiecki die beschreef. Hij signaleerde het verschijnsel dat er opmerkelijke resultaten bereikt kunnen worden door het publiek een vraag voor te leggen. Niet de individuele antwoorden maar het gemiddelde ervan blijkt erg dicht bij de werkelijkheid te liggen.

Zijn verklaring is heel logisch: iedereen heeft wel een beetje informatie ergens over al is die vertekend. Die vertekening is echter willekeurig, heeft het karakter van ruis, die uitgemiddeld op nul uitkomt. Het gemiddelde van wat iedereen dus meent te weten komt dus bij de werkelijkheid uit.

Maar hij stelt ook twee voorwaarden.
Ten eerste moet het publiek, the crowd, voldoende divers zijn. Als iedereen het zelfde gezichtspunt heeft is er onvoldoende variatie.
Ten tweede moeten de antwoorden onafhankelijk van elkaar gegeven worden. Mensen hebben namelijk de onhebbelijkheid zich aan elkaar te conformeren.

---

Hier komt ook het onderscheid tussen meningen en feitenkennis naar voren.

Meningen zijn niet zozeer gestoeld op feiten maar op wensen. En iedereen kan alles maar wensen. Meningen zelf hebben dus het karakter van ruis en komen gemiddeld op nul uit. (Vandaar dat de middenpartijen al sinds het begin van de parlementaire democratie de scepter zwaaien.)

Wiki's zijn volkomen ongeschikt tot een gezamenlijk standpunt te komen. Jammer Rita ;-). Waar men bij gezamenlijke bespreking van feiten toch min of meer rond de werkelijkheid cirkelt (convergent), is zo'n ankerpunt bij meningen volledig afwezig (divergent).
Blogs daarentegen zijn een prima hulpmiddel om meningen te uiten, zodat ze verzameld kunnen worden.

---

'Open problemen' zijn problemen waar zeer veel, mogelijk zelfs oneindig veel, oplossingen voor te bedenken zijn.
Alledaags voorbeelden: wat ga ik vanavond eten? of: waar gaan we heen op vakantie? of: wat is een business om geld mee te verdienen? of: wat zou een leuk format zijn voor mijn tijdschrift?
Of, tegenwoordig schijnbaar steeds actueler: hoe gaan we de wereld redden?
Dit zijn problemen waarvoor een oplossing bedacht of ontworpen moet worden. 'Ontwerpen' is dan het proces waarin alternatieve oplossingsmogelijkheden gezocht worden en gekozen.
Daarvoor staan twee hulpmiddelen ter beschikking die uitsluitend bij mensen te vinden zijn: creativiteit en kennis.
Creativiteit is nodig om alternatieven te verzinnen, de kennis helpt daarbij maar is vooral ook nodig om de verzonnen alternatieven op werkzaamheid te kunnen beoordelen. Voldoet een alternatief daar aan dan kan het gekozen worden als oplossing.

Voor kennis gaat men normalerwijze te rade bij deskundigen.
Uit onderzoek komt naar voren dat de kennisbehoefte bij probleemoplossen dan te bevredigen is met 5 vragen die voortdurend en op alle abstractieniveaus terugkomen (wie?, waar?, wat?, waarmee?, hoe?). 'De rest is gezelligheid'.

Om creativiteit los te krijgen zou als leidraad de creatiespiraal van Marinus Knoope kunnen dienen. Hierin komen naast procedurele en functionele aspecten ook andere menselijke behoeftes en beperkingen aan bod.
Gezelligheid en gemoedsrust spelen hierbij wel degelijk een rol.

---

Tot zover kennisoverdracht van 'veel naar 1'.
Maar hoe zou t zijn als kennis ook van veel naar veel zou kunnen worden overgedragen?
Met andere woorden dat als willekeurig wie een idee post daarmee contact krijgt met geestverwanten?
In plaats van op zolderkamertjes en in fietsenschuurtjes aan te modderen kan de hele wereld geraadpleegd worden en kunnen gezamenlijk problemen opgelost worden.

De weg staat open voor wereldwijde virtuele 'zwermen' die in een minimum aan tijd ontwikkelingen en innovaties tot stand brengen.